Aby ułatwić sobie drzewo genealogiczne można wykonać je w różnych portalach i programach. Zanim jednak o nich– tych dostępnych zarówno w Internecie jak i możliwych do zainstalowania na komputerze, warto przekazać słów kilka o tym co je łączy, a mianowicie GEDCOM-ie.
Czym jest GEDCOM?
GEDCOM (ang. Genealogical Data Communication) – format (standard), dzięki któremu możliwa jest wymiana danych pomiędzy programami genealogicznymi. W niektórych z nich jest on używany także jako format wewnętrzny.
Bardzo istotnym jest to by pamiętać, że gdy stworzymy drzewo i zapiszemy je w formacie GEDCOM wypróbowując jednen program, łatwo będzie nam je przenieść do każdego innego.
Zbierając informacje genealogiczne o swojej rodzinie zazwyczaj dość późno reflektujemy się, by je zapisać i uporządkować w ramach programu genealogicznego – bazy informacji. A to właśnie zorganizowanie tych danych na najwcześniejszych etapach odkrywania rodzinnej historii może okazać się niezbędne, by w przyszłości móc swobodnie poruszać się wśród setek czy tysięcy wpisów dotyczących naszych przodków. Programy i portale genealogiczne dają też możliwość wygenerowania graficznej wersji drzewa genealogicznego, dzięki czemu łatwiej będzie nam zaprezentować historię rodziny czy wyjaśnić zawiłe relacje. Jakich programów używać? Poniżej kilka propozycji z naszej strony.
ONLINE bazy i portale, drzewo genealogiczne w Internecie:
1. Anectsry.com
– prawdopodobnie najbardziej popularny internetowy portal genealogiczny w sieci. Można tu stworzyć swoje drzewo genealogiczne, a także przechowywać dokumenty i rodzinne zdjęcia. Dodatkowo w ramach portalu korzystać można z jednej z największych baz zdigitalizowanych dokumentów na świecie (ok. 20 miliardów skanów). Materiały te związane są przede wszystkim z mieszkańcami Stanów Zjednoczonych, ale pomału rozpościera się na cały świat. Wyszukiwać możemy tu także dokumenty z Australii, Wielkiej Brytanii, Chin; są też materiały z Polski. Tu też zamówimy genealogiczny test DNA, który porówna jego wyniki z danymi, które mamy wpisane w nasze drzewo genealogiczne – w ramach tego portalu.
Sposób wprowadzania danych do budowanego drzewa jest bardzo intuicyjny. Fakty dotyczące kolejnych osób wyświetlane są zarówno na wykresie, jak i w ramach podstron związanych z poszczególnymi członkami rodziny. Poniżej przykład drzewa genealogicznego tworzonego na ancestry.com:
Źródło 1. Portal internetowy https://www.ancestry.com/. Stan na dnia 21.03.2019.
Interesującym narzędziem portalu są tak zwane smart match. Ta funkcja polega na tym, że jeśli portal wykryje tożsame z innymi użytkownikami informacje lub części drzewa – poinformuje nas o tym. Dzięki temu będziemy mieli możliwość skontaktowania się z bliższymi czy dalszymi krewnymi, a także uzupełnienia informacji o naszych przodkach, które znajdują się w bazach innych członków rodziny. Obecnie do portalu zostało wprowadoznych ok. 100 mln drzew – liczba ta może budzić poważne nadzieje na nowe znaleziska.
Pracując z ancestry.com korzystamy też z hints. Dzięki temu narzędziu portal zestawia i porównuje dane osób wprowadzonych do naszego drzewa genealogicznego z dokumentacją zgromadzoną w ramach zasobu ancestry.com. Jeżeli znajdzie powiązanie informuje nas o możliwości przyporządkowania nowych dokumentów do historii naszego przodka. Ancestry.com ze wszystkimi swoimi funkcjami dostępny jest także jako aplikacja na telefon.
Portal ten jednak może dla wielu mieć dwie słabe strony. Po pierwsze nie posiada polskiej wersji językowej, a po drugie – po 2 tygodniach darmowego okresu próbnego możliwość dalszego korzystania jest płatna (miesięczny – 35 USD lub roczny abonament – 149 USD).
2. Familysearch.com
– kolejny duży „gracz” na zachodnim rynku branży genealogicznej. Stronę wyróżnia dostępność w 10 wersjach językowych, jednak nie ma tam jeszcze języka polskiego. Portal ten jest całkowicie darmowy – począwszy od stworzenia konta, poprzez możliwość korzystania z potężnej bazy zdigitalizowanej dokumentacji oraz indeksów. Grafika jest bardzo przejrzysta, a przy dodawaniu danych każdej kolejnej osoby portal automatycznie weryfikuje, czy ta osoba nie występuje już w bazie wprowadzonych rekordów w ramach całego portalu (a jest ich aż 1.2 miliarda, co daje ogromne możliwości porównawcze). Poniżej przykład drzewa na Familysearch.com:
Źródło 2. Portal internetowy https://www.familysearch.org/en/. Stan na dnia 21.03.2019.
3. Myheritage.com
– popularny w Polsce, kolejny ogólnoświatowy genealogiczny portal internetowy – dający możliwość stworzenia swojego wykresu przodków on – line. Posiada 42 wersje językowe, w tym też polską. Zawiera również swoją bazę zdygitalizowanej dokumentacji. Dla polskiego użytkownika jest o tyle użyteczny, że przejął w ramach swoich zasobów takie polskie bazy jak bliscy.pl czy moikrewni.pl). Ma aż 92 mln zarejestrowanych użytkowników na całym świecie. Możemy tu odnaleźć podobne narzędzia jak w przypadku ancestry.com co do funkcji smart match oraz record matches. Przykładowe drzewo na MyHeritage:
Źródło 3. Portal internetowy https://www.myheritage.pl/. Stan na dnia 21.03.2019.
Wersja podstawowa daje możliwość wprowadzenia do 250 osób na drzewie. Co prawda i jak wspomniano powyżej występuje tu funkcja smart matches, jednak bez wykupienia wersji premium nie jesteśmy w stanie skontaktować się z administratorem drzewa, z którym mamy połączenia. Abonament jest roczny, a ceny to do około 10 USD/miesiąc. My heritage posiada swoją wersję mobilną, a także – off line, ale o tym w drugiej części artykułu.
4. GENI.com
– GENI to portal, który w swojej misji ma przede wszystkim stworzenie drzewa genealogicznego całej ludzkości. Na dzień dzisiejszy baza obejmuje około 128 mln osób. Prowadzone są tu także profile osób znanych z historii, możemy zweryfikować czy jesteśmy jakkolwiek spokrewnieni z którymś prezydentów USA, czy z Marią Curie-Skłodowską. Portal jest dostępny w języku polskim. To co ważne z perspektywy użytkownika to to, że w ramach darmowej wersji konta nie ma żadnych ograniczeń co do ilości osób wprowadzanych do naszego drzewa genealogicznego. Z drugiej strony nie ma możliwości wyszukiwania w drzewach pozostałych użytkowników. Są jednak sposoby na ominięcie tej przeszkody – wprowadzając w wyszukiwarkę Google: imię i nazwisko szukanej osoby i daty z nią związane, a także dodając frazę GENI. Zabieg ten pozwoli przenieść nas na pożądany profil, dzięki czemu będziemy mogli zbadać konkretne drzewo. Pełny dostęp do GENI to około 150 USD/ rok. Poniżej interfejs GENI:
Źródło 4. Portal internetowy https://www.geni.com/. Stan na dnia 21.03.2019.
OFF – LINE, czyli drzewo genealogiczne na komputerze
Programy off – line wybierane są przez użytkowników zasadniczo z dwóch powodów: pozwalają one na tworzenie i zarządzanie naszym drzewem genealogicznym bez konieczności posiadania dostępu do Internetu. Drugim ważnym tematem jest kwestia publicznego udostępniania przez nas danych o rodzinie jakie posiadamy. Co prawda portale i programy dostępne w Internecie coraz bardziej umożliwiają nam kontrolę nad tym, kto i ile może zobaczyć w ramach profilu i drzewa, które tworzymy, jednak nie przekonuje to wszystkich. Poniżej kilka propozycji programów, które możemy zainstalować na naszych komputerach:
Drzewo genealogiczne 2.0
– program wysoko oceniany przez polskich użytkowników. Według autorów jest on polecany dla średnio – zaawansowanego i zaawansowanego genealoga.
Program zawiera wiele użytecznych narzędzi i dodatkowych funkcji: formularz rodzinny, automatyczne tworzenie drzew genealogicznych, możliwość dodawania plików multimedialnych, zastosowanie unikatowej technologii opisu zdjęć grupowych, dołączanie źródeł danych z oceną ich wiarygodności, tworzenie monografii, kalendarz rocznic przypominający o ważnych datach: urodzin, imienin i rocznic, generowanie serwisu w formacie HTML, szablony arkuszy genealogicznych w formacie PDF i DOC, zestawienia i dane statystyczne, liczne raporty, i naturalnie obsługa formatu GEDCOM. Aplikacja ta daje szerokie możliwości dostosowywania wyglądu zestawień, raportów i widoków drzew genealogicznych. Poniżej okno główne tworzonego w programie drzewa genealogicznego:
Źródło 5. Strona internetowa programu http://www.drzewo-genealogiczne.pl/o-programie.html. Stan na dnia 21.03.2019.
Jedną z najważniejszych zalet programu jest obsługa w języku polskim, a także możliwość przejrzystego prezentowania skomplikowanych koligacji rodzinnych. Wersja demo daje możliwość wprowadzenia do 50 osób. Pełna, płatna licencja wynosi 200 zł (jednorazowo).
Ahnenblatt
– jeden z najbardziej popularnych, darmowych programów do budowania i zarządzania drzewem genealogicznym. Jest on dostępny jest w wielu językach, włącznie z obsługą polskich liter. Nie występują tu żadne limity co do ilości wprowadzanych osób i rekordów. W swoim zakresie daje możliwość generowania różnego rodzaju tablic, wykresów oraz raportów. Dodatkowo program oferuje funkcję wykrywania błędów genealogicznych – zauważy gdy zamiast 1824 wpiszemy 1248. Na dzień dzisiejszy najbardziej aktualną wersją jest 2.99g (zaktualizowana 11.02.2019).
Widok drzewa:
Źródło 6. Ze strony internetowej programu https://www.ahnenblatt.com/screenshots.html. Stan na dnia 21.03.2019.
Pomimo swojej bardzo prostej grafiki program jest niezwykle intuicyjny i przyjazny dla użytkownika. Poniżej przykład drzewa genealogicznego wygenerowanego w ramach programu:
Źródło 7. Archiwum prywatne – Kinga Urbańska.
Family Tree Builder
– stworzony przez wspomniany już wyżej MyHeritage. Prawdopodobnie jeden z najpopularniejszych tego typu programów na świecie. Obsługuje treści w 40 językach – włącznie z polskim. Istotnym aspektem jest także możliwość synchronizacji drzewa z kontem stworzonym online. Zawiera między innymi funkcję możliwości dodawania zdjęć, dokumentów i filmów oraz organizowania ich w albumach, a także kreator zadań. Zaopatrzony jest w technologię rozpoznawania twarzy na zdjęciach, a także w funkcję tworzenia raportów i wykresów. Ciekawym jest również narzędzie pozwalające na lokalizację figurujących na drzewie osób na mapach. Decydując się na synchronizację programu z kontem online można skorzystać ze Smart Matching. Dodatkowo występuje tak zwany Smart Research – porównywanie naszego drzewa genealogicznego w stu innych internetowych portalach genealogicznych.
Poniżej główne okno programu:
Źródło 8. Archiwum prywatne – Kinga Urbańska.
Programów i portali genealogicznych na rynku jest oczywiście o wiele więcej – możemy skorzystać między innymi z: Drzewo Przodków, Brother’s keeper, My Family Tree, Family Tree Maker. Personal Ancestral File (PAF) – program stworzony przez FamilySearch.com, GenoPro, Legacy Family Tree, Find My Past, Family Historian, czy Family Tree Now.
